In België zijn er nog maar enkele klompenmakers actief, zowel handmatig
als machinaal. Twee regio's waar er vandaag nog klompen worden gemaakt,
is in het Waasland en de Antwerpse Kempen. ETWIE, het Expertisecentrum
voor Technisch, Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed, heeft in 2014
deze klompenmakers bij elkaar gebracht en sindsdien is er een dynamische
erfgoedgemeenschap actief, die het de moeite waard vindt om het immaterieel
erfgoed te borgen. Sindsdien is er regelmatig overleg en worden er acties
gepland. ETWIE speelt hierin een faciliterende en ondersteunende rol en
stimuleert contact tussen de verschillende actoren (klompenmakers, beheerders
van klompenerfgoed…).
In 2017 kreeg het ambacht een plaats op de Inventaris Immaterieel Erfgoed.
Deze inventaris brengt sinds 2008 immaterieel erfgoed in kaart: de niet-tastbare
gewoontes, gebruiken, praktijken, tradities en vaardigheden die een groep
of een 'erfgoedgemeenschap' wil doorgeven aan toekomstige generaties. Het
online platform (
https://immaterieelerfgoed.be/nl) draagt bij tot de zichtbaarheid van al dit 'levend erfgoed' en voorziet
informatie en inspiratie voor al wie dit immaterieel erfgoed mee een toekomst
wil bieden. Bekijk het klompenambacht hier:
https://immaterieelerfgoed.be/nl/erfgoederen/klompencultuur-in-vlaanderen.
In 2018 werd er formeel onder de partners bevestigd om zichzelf als Klompenforum
aan te duiden. Dat wil zeggen dat er een engagement werd aangegaan
om het overlegorgaan, dat sinds enkele jaren bestond, te bestendigen. In
de schoot van het Klompenforum worden verdere acties ondernomen om het
bedreigd immaterieel erfgoed te borgen, te bewaren en door te geven voor
de toekomst. Zo werd er datzelfde jaar een overzicht gemaakt van de klompenmakermachines
die de partners van het Klompenforum in bezit hebben en werd er formeel
afgesproken om eventuele herbestemmingen eerst onder elkaar te bespreken.
Het thema van Erfgoeddag 2019 kwam als geroepen: 'Hoe maakt u het?'.
Deze editie vielen de schijnwerpers op vakmanschap, ambacht en meesterschap.
Dus maakte ETWIE met alle partners een boekje over het klompenerfgoed in
de 21e eeuw: Kletterende klompen. Daarin bundelden we twee persoonlijke
verhalen van jong en oud en lieten we musea aan het woord die klompenmakermateriaal
in collectie hebben. Deze artikels worden afgewisseld met intermezzo's
over de geschiedenis, grondstof en vervaardiging van de klomp. Afsluiten
doen we met een artikel van TWIE-duizendpoot Luc Verachtert over de machines
en hun merken van de klompenmakerij.
Leden van het Klompenforum:
Tim Van Goethem, een klompenmaker-in-opleiding, die de kneepjes van
het vak leert van Ronny Mondelaers
Ronny Mondelaers, telg uit een familie klompenmakers. Zijn
vader Sam maakte zijn hele leven lang klompen tot hij in 2018 overleed
als oudste klompenmaker van ons land (op 98-jarige leeftijd)
Eric De Keyzervan vzw De Klomp De Klinge, een handmatig klompenmaker
uit het Waasland
Luc Verachtert, know-it-all op gebied van klompenmakermachines
en -merken
Het MOTin Grimbergen, dat handgereedschap van de klompenmaker verzamelt
(naast ander gereedschap van ambachtslieden)
Openluchtmuseum Bokrijk, dat eveneens een collectie rond klompen in
bezit heeft
Klompenmuseum Den Eikin Laakdal, met een klompenbelevingspad
Erfgoedcel k.ERFen
Erfgoedcel Waasland, die lokaal mee het klompenambacht ondersteunen
